Nie ma chyba kępnianki czy kępnianina, który nie kojarzy ze swoich wyjazdów do oddalonej raptem o kilkadziesiąt kilometrów Stolicy Dolnego Śląska – Wrocławia, realizacji takich budynków i założeń urbanistycznych jak: Park sportowy na Zalesiu, Stadion Śląski czy kultowa brama prowadząca do jednego z najbardziej obleganych przez turystów wrocławskiego ZOO.
Jednak nie każdy wie, że za wszystkimi wymienionymi realizacja oraz wieloma innymi projektami, szczególnie z tymi związanym z użytecznością publiczną stał jeden człowiek – urbanista, urzędnik i nauczyciel akademicki związany w latach 1909 – 1945 z Wrocławiem, rodowity kępnianin – Richard Konwiarz, który obchodziłby 15 lutego swoje 139 urodziny.
Prezentując jego krótki biogram pragniemy otworzyć nowy muzealny cykl #artystyczne oblicza Kępna.
Richard Konwiarz urodził się w Kępnie 15 lutego 1883 r., gdzie spędził pierwsze lata swojego życia. Jego rodzicami byli ewangelicy: mistrz murarski Karl Konwiarz i Anna Konwiarz z domu Schwede. Po ukończeniu szkoły budowlanej w Dreźnie, gdzie zdobył zawód mistrza murarskiego, studiował architekturę w tamtejszych uczelniach – Wyższej Szkole Technicznej oraz Wyższej Szkole Sztuk Pięknych.
Jego nauczycielami byli architekt Paul Wallot – twórca gmachu Reichstagu i historyk sztuki Cornelius Gurllitt. Po studiach przez ponad trzy lata odbywał praktyki w kilku firmach architektonicznych i urzędach w Niemczech i Szwajcarii. Jednak to ponad 36-letni pobyt we Wrocławiu stał się dla niego przełomowy i obfitujący w największą liczbę projektów oraz realizacji architektonicznych i urbanistycznych.
W 1909 r. podjął pracę projektanta w biurze Deputacji Budowlanej Miasta Wrocławia kierowanej przez miejskiego radcę budowlanego Maksa Berga. Z tego okresu pochodzą plan budowy osiedla dla pracowników fabryki C. W. Reger Söhne w Starołęce. Sam architekt miał również swój udział w powstaniu przełomowej pod względem konstrukcyjnym budowli modernistycznej – Hali Stulecia, której główny architektem był Maks Berg. Kolejne lata to już lawinowo rosnące zamówienia na kolejne projekty obiektów użyteczności publicznej. Warto tutaj wymienić choćby projekty: kompleksu sportowego na Zalesiu (1925-1928), krematorium na Cmentarzu Grabiszyńskim (1926), sanatorium dziennym dla dzieci wraz z placem zabaw i teatrzykiem na wystawie WUWA (1929), Hali Państw na terenach wystawowych – obecny budynek Centrum Technologii Audiowizualnych we Wrocławiu (1939), dom mieszkalny fundacji św. Bernardyna przy ul. Hallera we Wrocławiu (1935) i najbardziej doceniony przez międzynarodowe środowisko projekt przebudowy Stadionu Śląskiego we Wrocławiu (1925-1928), który w ramach Olimpijskiego Konkursu Sztuki i Literatury w czasie X Letnich Igrzysk Olimpijskich otrzymał brązowy medal.
W czasie II wojny światowej Richard Konwiarz piastował stanowisko urzędnika odpowiadającego za przygotowanie i budowę urządzeń obrony przeciwlotniczej we Wrocławiu. W tym czasie powstały: podziemne schrony na Starym Mieście usytuowane pod powierzchnią placu Solnego i Nowego Targu (1941) oraz pięć schronów naziemnych umieszczonych przy ulicach Ładnej, Ołbińskiej, Stalowej, Białodrzewnej, a także słynny bunkier przy placu Strzegomskim, w którym obecnie mieści się Muzeum Współczesne. Richard Konwiarz opuścił Wrocław w 1945 r.
Osiadł w Dreźnie, następnie przeniósł się do Hanoweru, gdzie zmarł 14 grudnia 1960 r. Kępno również mogło się pochwalić jedną z realizacji autorstwa Richarda Konwiarza. Była nią Wieża Bismarcka, wybudowana z inicjatywy Związku Upiększania Miasta. Projekt Ryszarda Konwiarza został wykonany przez Karla Webera z Kępna w 1911 r. Wieża wzniesiona z granitu, osiągała wysokość ok. 15 m. Nad wejściem umieszczony został napis Wielkiemu Kanclerzowi wdzięczny powiat Kępno oraz medalion z podobizną Bismarcka. Oficjalnego otwarcia wieży dokonano 2 września.
Po odzyskaniu niepodległości w 1920 r. budowla została przemianowana na wieżę Kościuszki, a na początku lat 30. XX w. dokonano jej ostatecznego zburzenia, natomiast w jej pierwotnym miejscu usytuowany został kopiec ziemny – kopiec Piłsudskiego.
Fot. Grodzisko stożkowate w Kępnie ze zbiorów Muzeum Ziemi Kępińskiej im. T. P. Potworowskiego
Polish